Mụn cóc phẳng do một số loại vi rút HPV ở người gây ra, thường xuất hiện trên tay và mặt. Đa phần mụn cóc phẳng không ảnh hưởng nhiều đến sức khỏe nhưng làm người bệnh kém tự tin và thiếu thẩm mỹ tại các vị trí chúng xuất hiện. Vậy nguyên nhân, dấu hiệu nhận biết và cách phòng ngừa mụn cóc phẳng ra sao?
Mụn cóc phẳng là gì?
Mụn cóc phẳng do 4 tuýp vi rút HPV khác nhau (3, 10, 28 và 49) gây ra, tạo thành các sẩn nhẵn trên da. Chúng phẳng và nhỏ hơn các mụn cóc khác, thường xuất hiện thành nhóm tên tay hoặc da mặt. Mụn cóc phẳng thường tự khỏi sau vài tháng hoặc vài năm. (1)
Mụn cóc phẳng ảnh hưởng đến ai?
Mụn cóc phẳng có thể gặp ở mọi đối tượng, tuy nhiên phần lớn gặp ở trẻ em và tuổi vị thành niên. Ngoài ra, mụn cóc phẳng còn ảnh hưởng đến những người có hệ miễn dịch suy yếu, có vết thương ngoài da, có tiếp xúc với mụn cóc của người khác, lối sống không sạch sẽ,… (2)
Mụn cóc phẳng trông như thế nào?
Mụn cóc phẳng khó phát hiện hơn do mụn không nhô cao lên khỏi bề mặt da như các loại khác. Bên cạnh đó mụn cóc phẳng vẫn có đặc điểm riêng, giúp người bệnh xác định được tình trạng đang gặp phải. Các dấu hiệu nhận biết mụn cóc phẳng, gồm có: (3)
- Mụn cóc phẳng nhỏ, hình tròn hoặc bầu dục
- Có màu vàng, nâu hoặc hồng
- Kích thước bằng một cái đầu ghim
- Xuất hiện phổ biến ở trên mặt, chân, hoặc mu bàn tay
- Mụn cóc phẳng thường gặp ở trẻ em hơn người lớn
- Bao quanh các vết trầy xước hoặc vết thương trên da
- Xuất hiện thành cụm, từ 20 đến 200 mụn cóc phẳng tại một khu vực
Nguyên nhân gây ra mụn cóc phẳng
Mụn cóc phẳng do vi rút u nhú ở người (HPV) gây ra, cụ thể HPV tuýp 3, 10, 28 và 49. Các chủng này lành tính không có nguy cơ gây ung thư và không phải cùng chủng với mụn cóc sinh dục. HPV phát triển tốt trong trường nóng và ẩm ướt. khi xâm nhập vào cơ thể vật chủ, vi rút bắt đầu làm lớp da trên cùng dày lên và tạo thành mụn cóc phẳng.
Vi rút HPV xâm nhập vào cơ thể qua các trường hợp như: vết xước trên cơ thể, dùng chung vật dụng cá nhân với người có mụn cóc phẳng, lây lan từ bộ phận này sang bộ phận khác trên cơ thể, tiếp xúc trực tiếp với người bệnh. Ngoài ra, người có hệ thống miễn dịch suy yếu dễ nhiễm vi rút HPV.
Các yếu tố nguy cơ phát triển mụn cóc phẳng là gì?
Vi rút HPV gây ra mụn cóc phẳng thường tấn công cơ thể, qua các trường hợp sau: (4)
1. Trẻ em và tuổi vị thành niên
Trẻ em tham gia các hoạt động bên ngoài, vui chơi cùng bạn bè khó tránh trầy xước trên da. Trẻ nhỏ nên chưa biết cách sơ cứu vết thương sạch sẽ hoặc tránh các va chạm, vì thế vi rút HPV gây mụn cóc phẳng dễ xâm nhập.
Với lứa tuổi dậy thì khi mụn trứng cá hoặc mụn nhọt xuất hiện, vô tình gãi hoặc cạy các nhân mụn, điều này tạo cơ hội cho vi rút HPV tấn công. Ngoài ra, các vết xước do cạo râu, lông tay hay lông chân cũng có nguy cơ xuất hiện mụn cóc phẳng.
2. Vết thương ngoài da
Mụn cóc phổ biến trẻ em và tuổi vị thành niên nhưng người lớn cũng không tránh khỏi. Khi có vết thương hay trầy xước ngoài da, lúc này vi rút HPV có cơ hội xâm nhập vào hình thành mụn cóc phẳng.
3. Tiếp xúc trực tiếp
Khi vết thương hay vết trầy xước va chạm vào người có mụn cóc phẳng, nguy cơ lây nhiễm rất cao. Vì vi rút HPV có khả năng lây lan sang người khác.
4. Hệ thống miễn dịch suy yếu
Mụn cóc phẳng xuất hiện ở những người có hệ thống miễn suy yếu do: bệnh tật, hóa trị, xạ trị, thuốc ức chế miễn dịch,…
5. Lối sống không vệ sinh
Ngoài ra, không tắm rửa thường xuyên, hay vệ sinh không sạch sẽ,… tạo điều kiện cho vi rút HPV gây mụn cóc phẳng tấn công.
Mụn cóc phẳng có nguy hiểm không?
Không! Mụn cóc phẳng do các tuýp vi rút HPV nguy cơ thấp gây ra nên không phát triển thành các bệnh nguy hiểm khác. Chúng chỉ gây ra một số triệu chứng khó chịu và gây mất thẩm mỹ ảnh hưởng đến tâm lý cho người gặp phải, có khả năng lây nhiễm cho người xung quanh.
Mụn cóc phẳng có lây không?
Có! Vi rút HPV gây mụn cóc phẳng rất dễ lây lan. Khi người một người bình thường, chạm vào mụn cóc ở người khác, ngay lúc này vi rút bắt đầu xâm nhập. Bệnh còn lây qua việc dùng chung vật dụng cá nhân như: quần áo, khăn tắm,…
Ngoài ra, vi rút HPV có thể xâm nhập vào cơ thể qua vết thương, vết trầy xước nhỏ trên da. Và khi lấy tay chạm vào mụn cóc trên cơ thể, rồi vô tình đưa tay đến các bộ phận khác trên thể cũng làm mụn cóc phẳng lây lan.
Bài viết liên quan: Mụn cóc ở tay (ngón tay): Nguyên nhân, dấu hiệu
Mụn cóc phẳng có điều trị được không?
Hiện có nhiều phương pháp khác nhau để điều trị mụn cóc, từ bôi thuốc đến nhiều phác đồ khác tại bệnh viện. Một số phương pháp cần mất vài tuần hoặc vài tháng để phát huy tác dụng.
Những người mắc bệnh tiểu đường hoặc các bệnh khác có thể làm chậm quá trình lành vết thương và dễ xuất hiện biến chứng do một số phương pháp điều trị mụn cóc phẳng. Vì thế, trước khi thực hiện người bệnh cần trao đổi với bác sĩ về các yếu tố rủi ro để lựa chọn biện pháp phù hợp nhất.
Các phương pháp điều trị chỉ giúp loại bỏ mụn cóc phẳng ở vị trí chúng xuất hiện và ngăn chặn vi rút bùng phát chứ không tiêu diệt hoàn toàn. Một số trường hợp, mụn cóc vẫn xuất hiện trở lại sau khi điều trị.
Khi nào cần gặp bác sĩ?
Mụn cóc phẳng không ảnh hưởng nhiều đến sức khỏe nhưng người bệnh cần đến gặp bác sĩ, trong các trường hợp sau:
- Mụn cóc phẳng có dấu hiệu chảy máu hoặc lớn dần
- Các biện pháp điều trị tại nhà không cải thiện mà khiến tình trạng nghiêm trọng hơn
- Không chắc chắn đó có phải là mụn cóc phẳng hay không
- Sau khi điều trị mụn cóc phẳng, có dấu hiệu nhiễm trùng như đau, vết thương đỏ, có dịch mủ chảy ra.
Một số trường hợp, sau khi điều trị mụn cóc phẳng da mẩn đỏ và đau là triệu chứng bình thường. Do đó, trước và sau khi điều trị, người bệnh cần hỏi rõ bác sĩ về các tác dụng phụ của thuốc hay phương pháp điều trị đó mang lại.
Mụn cóc phẳng được chẩn đoán như thế nào?
Các bác sĩ thường chẩn đoán mụn cóc qua các cách sau đây:
- Đánh giá lâm sàng: Bác sĩ nhìn vào các vết sẩn do mụn cóc phẳng gây ra, hỏi về triệu chứng, các tổn thương da gần nhất gặp phải, lịch sử tiếp xúc,… Ngoài ra, bác sĩ sẽ cạo một lớp trên cùng của mụn cóc phẳng để kiểm tra các dấu hiệu thường gặp.
- Sinh thiết: Một phần nhỏ mụn cóc được các bác sĩ lấy đi đem đi xét nghiệm. Phương pháp giúp loại bỏ được nghi ngờ các bệnh nguy hiểm khác gây nên mụn cóc phẳng.
Cách điều trị mụn cóc phẳng
1. Các loại thuốc
Thuốc điều trị mụn cóc phẳng với cơ chế làm mụn tự bong ra. Phương pháp này an toàn, ít gây các biến chứng nguy hiểm nhưng người bệnh cần kiên trì thực hiện để thấy hiệu quả. Các loại thuốc thường được sử dụng để điều trị mụn cóc phẳng, bao gồm:
1.1 Axit salicylic:
Đây là thành phần chính có trong aspirin, thường được lựa chọn hàng đầu cho điều trị mụn cóc phẳng. Phương pháp này có chi phí thấp, ít tác dụng phụ và có nhiều chế phẩm khác nhau như chất lỏng, gel, miếng dán,… và nồng độ axit salicylic từ 17% đến 40%.
Đầu tiên người bệnh cần làm ướt mụn cóc phẳng trong nước từ 10 – 15 phút, tiếp đến loại bỏ lớp da chết của mụn cóc phẳng, sau đó thoa axit salicylic. Cần thực hiện 1 – 2 lần trong 12 tuần để thấy hiệu quả.
Axit salicylic phù hợp với những vùng da dày, chẳng hạn như lòng bàn chân, vì có thuốc có tính axit dễ gây tổn thương cho các vùng da mỏng. Mụn cóc phẳng ở lòng bàn chân, sử dụng miếng dán axit salicylic sẽ thấy hiệu quả trong vài ngày.
1.2 Thuốc bôi imiquimod
Loại thuốc này rất thích hợp với mụn cóc phẳng. Khi bôi lên vùng xuất hiện mụn cóc phẳng sẽ làm mụn tự rụng đi. Tuy nhiên, trong quá trình điều trị, imiquimod làm vùng da dễ đau, sưng đỏ. Thuốc bôi imiquimod kết hợp với phương pháp áp lạnh sẽ mang lại hiệu quả hơn. Imiquimod khi sử dụng phải được sự định của các bác sĩ.
1.3 Thuốc bôi podofilox
Bôi thuốc podofilox trực tiếp vào mụn cóc phẳng để mụn tự bong ra. Các triệu chứng khi bôi thuốc gặp phải như ngứa, cảm giác hơi tê như bị phỏng,..
1.4 Thuốc bôi 5-fluorouracil (5-FU)
Thuốc bôi 5-fluorouracil (5-FU) thường được dùng cho điều trị mụn cóc phẳng ở trẻ em. Cha mẹ không nên tự ý mua để bôi cho con mà cần có được bác sĩ chuyên khoa kê toa.
1.5 Tiêm thuốc bleomycin
Bleomycin là thuốc hóa trị chữa ung thư, khi tiêm trực tiếp vào mụn cóc cũng có hiệu quả trong việc điều trị. Phương pháp này chỉ dành cho các trường hợp, mụn cóc phẳng không hiệu quả với cách khác.
2. Liệu pháp làm lạnh
Liệu pháp làm lạnh có hai cách chính sau đây:
2.1 Nitơ lỏng
Các bác sĩ sẽ phun nitơ lỏng ở nhiệt độ -196 độ C lên vùng xuất hiện mụn cóc phẳng. Nitơ lỏng làm tổn thương mô, tiếp đến ứ đọng mạch máu, đóng băng các khoang ngoại bào và phá hủy mụn cóc. Mỗi đợt điều trị cách nhau 1 – 2 tuần và khoảng 3 – 4 tháng để hết hoàn toàn.
2.2 Hỗn hợp dimethyl ether và propane (DMEP)
Xịt lạnh bằng DMEP rất thích hợp cho mụn cóc phẳng ở lòng bàn tay và lòng bàn chân. Thuốc có bán dưới dạng không kê đơn nhưng cần đọc kỹ hướng dẫn trước khi sử dụng. Nếu dùng liều lượng dư thừa dễ gây phồng rộp đến các vùng da xung quanh.
3. Laser
3.1 Laser CO2
Các tia laser hoạt động hấp thu có chọn các phân tử nước. Trước khi tiến hành, người bệnh được bác sĩ gây tê cục bộ để giảm đau. Tia Laser CO2 chiếu lên mụn cóc phẳng làm bốc hơi và phá hủy mô và da. Nếu bác sĩ có tay nghề cao, người bệnh không lo để lại sẹo rộng.
3.2 Laser xung nhuộm
Các tia laser xung nhuộm được chiếu vào mụn cóc phẳng đốt các mạch máu nhỏ bên trong. Sau đó các mô nhiễm bệnh được phá hủy và mụn cóc phẳng rơi ra. Trong quá trình điều trị không cần sử dụng thuốc an thần hoặc gây tê cục bộ. Ưu điểm laser xung nhuộm là giúp loại bỏ được mụn cóc phẳng nhanh chóng, ít để lại sẹo.
4. Đốt điện
Phương pháp đốt điện sử dụng dòng điện giúp lấy các nhân mụn cóc phẳng, được tiến hành nhanh chóng và đơn giản. Đốt điện thích hợp các mụn cóc phẳng ở vị trí khó tiểu phẫu, đường kính dưới 1cm. Vì khoét sâu để lấy nhân mụn cóc phẳng nên thường để lại sẹo và chăm sóc vết thương không cẩn thận dễ nhiễm trùng…
5. Tiểu phẫu
Tiểu phẫu thích hợp với các mụn cóc phẳng có đường kính dưới 2cm, mọc ở vị trí bằng phẳng. Liệu pháp này thực hiện nhanh hơn đốt điện, chăm sóc vết mổ cũng dễ dàng và nguy cơ nhiễm trùng hơn. Tuy nhiên, tiểu phẫu có thể để lại sẹo và mụn cóc phẳng vẫn tái phát nếu không lấy hết nhân mụn.
Biện pháp ngăn ngừa mụn cóc phẳng
Để ngăn chặn vi rút HPV gây mụn cóc phẳng xâm nhập và lây lan sang nhiều vùng khác trên cơ thể nên thực hiện các biện pháp phòng ngừa sau:
- Vệ sinh tay sạch sẽ và khô ráo.
- Không nên chạm, cạy hoặc gãi vào bất kỳ mụn cóc phẳng nào.
- Tránh chạm vào người bị nhiễm bệnh.
- Không dùng chung khăn tắm, quần áo, các vật dụng cá nhân với người khác
- Rửa sạch đồ chơi của trẻ em thường xuyên.
- Mang dép xỏ ngón tại, bể bơi, phòng tắm công cộng và phòng thay đồ.
- Tiêm phòng vắc – xin HPV để ngăn mụn cóc phẳng xuất hiện.
Nên nhớ, không phải lúc nào cũng ngăn ngừa được mụn cóc phẳng, nhưng các biện pháp trên sẽ giảm nguy cơ nhiễm bệnh.
Mụn cóc phẳng thường phổ biến ở trẻ em và tuổi vị thành niên, nhưng người lớn cũng không tránh khỏi nguy cơ. Tuy mụn cóc phẳng không gây nhiều triệu chứng bất lợi cho cho người bệnh, nhưng khó điều trị dứt điểm. Thế nên, ngay khi phát hiện mụn cóc ở trên cơ thể đặc biệt lòng bàn tay, bàn chân cần đến ngay chuyên khoa Da liễu – Thẩm mỹ Da để được chẩn đoán và điều trị kịp thời.
Viết từ Greenpineresort
Cuộc sống là quá trình trao tặng và đón nhận không ngừng, mỗi người chúng ta là một mắc xích quan trọng trong vòng liên kết ấy. Vì vậy, đừng do dự khi mở rộng lòng mình với mọi người. Rất nhiều người, nhiều nơi trên thế giới đang chờ đợi ở bạn một sự hảo tâm, một vòng tay ấm áp… Đôi khi, chỉ một ánh mắt trìu mến, một nụ cười thân thiện, hay một câu nói chân tình cũng đủ làm viên mãn một trái tim! Hãy cho đi để thấy rằng đời sống thật phong phú.
Chúng ta đang sống trong một thế giới đầy bất trắc với những nỗi đau của nhân loại cùng sự hủy hoại nghiêm trọng của môi trường. Chính vì vậy, chúng ta cần quan tâm đến nhau nhiều hơn để góp phần giảm bớt những nỗi đau và bất trắc ấy trong cuộc sống. Thế nhưng, chúng ta sẽ thể hiện điều đó như thế nào để có thể làm vơi đi những bất hạnh của chính mình và của người khác?
Bí quyết đơn giản nhất chính là: “Mỗi người hãy biết chia sẻ, biết cho đi, biết trao tặng những gì tốt nhất mà mình có cho người khác”. Thật vậy, cuộc sống chính là quá trình trao tặng và đón nhận không ngừng. Có rất nhiều thứ chúng ta có thể trao tặng cho người khác, từ của cải vật chất cho đến một lời khuyên, kinh nghiệm, lời nói chân tình, hay thậm chí chỉ là một ánh mắt thiện cảm, một nụ cười đôn hậu… Những hành động chia sẻ đó thể hiện tấm lòng yêu thương của chúng ta dành cho mọi người. Và chắc chắn rằng chúng ta cũng sẽ đón nhận được không ít điều tuyệt vời bắt nguồn từ sự cho đi cao đẹp này.Sự sẻ chia luôn mang lại nhiều điều kỳ diệu cho cuộc sống. Dù trong bất kỳ hoàn cảnh nào, chúng ta cũng đều có thể chia sẻ và quan tâm đến người khác. Hãy nhớ rằng, khi vui vẻ và hạnh phúc thì ít nhiều bạn cũng đã tạo ra được những tác động tích cực đến những người xung quanh. Ngạn ngữ có câu: “Với thế giới, bạn chỉ là một người bình thường, nhưng với riêng một người nào đó, bạn có thể là cả thế giới”. Và kỳ diệu thay, người đầu tiên nhận được sự cho đi của bạn – không ai khác – đó chính là bản thân bạn. Bản thân mỗi người chúng ta có thể ban tặng chính mình một điều gì đó và cũng có thể nhận lại một điều gì đó từ chính mình.Khi chúng ta có sự chia sẻ và quan tâm lẫn nhau thì cả người trao lẫn người nhận đều có được những tặng phẩm quý giá nhất của cuộc đời. Sự chia sẻ này góp phần làm cho nhân cách mỗi cá nhân trở nên hoàn thiện hơn. Những hành động cao cả sẽ đọng mãi nơi ký ức tốt đẹp của bạn bè, gia đình và xã hội, còn niềm đau sẽ vơi đi và dần bị lãng quên theo lớp bụi thời gian.Sự chia sẻ luôn mang lại niềm vui, hạnh phúc, sức khỏe, và thậm chí là cả sự sống cho con người. Chỉ cần thật tâm, bạn sẽ không bao giờ cảm thấy mất đi khi chia sẻ những gì mình có, bởi vì cho đi là còn mãi!
Đăng ký nhận sách miễn phí: Email : [email protected]
